Cải cúc thần dược cho người làm việc trí óc
Cải cúc là loại rau có hàm lượng protein cao hơn nhiều loại rau khác; ngoài ra cải cúc còn là vị thuốc hay.
Rau cải cúc còn có tên gọi khác là cúc tần ô, rau cúc, rau tần ô. Tên khoa học là Chrysanthemum coronarium L., thuộc họ Cúc – Asteraceae. Cải cúc là cây thảo sống hằng năm, có thể cao tới 1,2m. Lá ôm vào thân, xẻ lông chim hai lần với những thuỳ hình trứng hay hình thìa không đều. Cụm hoa ở nách lá, các hoa ở mép màu vàng sẫm, các hoa ở giữa đầu màu vàng lục, thơm. Các lá bắc của bao chung không đều, khô xác ở mép.
Theo Y học cổ truyền, rau cải cúc có vị ngọt, hơi đắng, the, thơm, tính hơi mát, lành không độc, có tính năng tiêu thực, lợi trường vị, thanh đàm hỏa, yên tâm khí. Cải cúc có công hiệu trị đau đầu kinh niên, trị ho lâu ngày, làm tán phong nhiệt, chữa đau mắt, thường được sử dụng cho các chứng như: ăn kém tiêu, viêm họng, viêm phế quản… Dùng lá tươi, hoặc đã phơi khô trong mát (âm can) không phơi nắng (làm mất tinh dầu thơm).
Tác dụng trị bệnh của cải cúc
1. Chữa ho ở trẻ em: Lá cải cúc 20g thái nhỏ, thêm một ít mật ong vào đem hấp cách thủy, lấy nước để uống trong ngày.
Cải cúc có công hiệu chữa trị ho lâu ngày, làm tán phong nhiệt, chữa đau mắt,…
2. Chữa trị ho dai dẳng ở người lớn: Lấy 150g cải cúc đem nấu canh với 200g phổi heo, nêm nếm gia vị. Dùng liền 3-4 ngày cho một liệu trình.
3. Trị đau đầu kinh niên: Lấy một ít cải cúc đem nấu lấy nước, mỗi ngày dùng độ 30g nước đã nấu này. Bên ngoài thì dùng lá cải cúc hơ nóng chườm đắp lên đỉnh đầu và hai bên thái dương vào buổi tối trước khi đi ngủ (hoặc mỗi khi thấy nhức đầu).
4. Giải cảm: Cảm có đau họng, ho và sốt thì lấy 100g cải cúc tươi cho vào một cái tô lớn, rồi cho cháo chín đang sôi lên trên, và để 5-10 phút cho đỡ nóng thì trộn rau lên ăn.
5. Chữa trị thổ huyết: Lấy cải cúc 200g rửa sạch, cắt đoạn ngắn giã nhỏ, thêm ít nước đun sôi để nguội, chắt lấy nước cốt uống ngày 3 lần.
6. Chữa trị tỳ vị hàn: Dạ dày ruột trong tình trạng lạnh, đi ngoài lỏng hoặc tiêu chảy, thì dùng 200g cải cúc nấu canh ăn để giúp làm ôn ấm tỳ vị.
7. Giúp đầu óc tỉnh táo, chống mệt mỏi, biếng ăn: Lấy 200g cải cúc tươi, rửa sạch, nhúng sơ qua nước sôi để ăn.
8. Giúp ôn ấm cơ thể: Lấy 1/2 kg cải cúc, một đầu cá mè to, một ít gừng tươi, một ít rượu, và gia vị. Đầu cá mè rửa sạch, rán cho vàng thơm, cho gừng vào đảo đều rồi tưới rượu lên và lượng nước vừa đủ hầm chín. Cho cải cúc vào nấu đến sôi, nêm nếm gia vị vừa dùng. Món này có công dụng ôn trung, tán hàn, chữa ho đờm, nhức đầu, chóng mặt buồn nôn do tiêu hóa kém, suy nhược, hay lạnh…
9. Bổ tỳ, trị hoa mắt: Lấy 200g cải cúc, một con cá diếc độ 1/2 kg, một ít rượu, dầu ăn, và các gia vị vừa đủ. Cá diếc làm sạch, bỏ vảy, đem rán vàng, rồi cho rượu vào đảo qua, cho gừng, nước vào tiếp, nấu với lửa nhỏ cho cá chín thì cho cải cúc vào và nấu đến sôi lại, nêm nếm gia vị. Món ăn này có tác dụng bổ tỳ, lợi tiểu, trị hoa mắt chóng mặt.
10. Kiết lỵ, ăn uống khó tiêu: Dùng cải cúc ăn sống hoặc nấu canh rất tốt.
Nếu bị đau nhức đầu kinh niên thì lấy lá cải cúc hơ nóng đắp lên hai bên thái dương và đỉnh đầu vào buổi tối trước khi đi ngủ.
11. Đau mắt: Lấy một nắm rau cải cúc tươi rửa sạch, thái nhỏ nấu với một con cá diếc (khoảng ba ngón tay) để ăn. Đồng thời dùng rau cải cúc rửa sạch, cho vào một miếng vải mỏng chườm lên mắt rất tốt.
Món ăn trị bệnh từ cải cúc
1. Canh cải cúc cá diếc: Thích hợp sử dụng cho người cao tuổi hoặc trẻ em ăn không tiêu, tiểu tiện ít, mệt mỏi. Nhờ tác dụng của món là bổ tỳ khai vị, trừ đàm thấp, hòa trung, kiện vị, lợi tiểu, làm khỏi ho đờm, gan nóng, hoa mắt, chóng mặt: Lấy cá diếc 500g, cải cúc 150g, rượu, dầu vừng, tiêu, muối vừa đủ. Rán vàng hai mặt cá cho ít rượu vào đảo sơ, cho gừng, sau cho chút nước đun sôi hạ lửa nhỏ đun tiếp cho nhừ cá, rồi cho rau cải cúc vào đun to lửa cho sôi nhào là được. Có điều kiện nên ăn một thời gian 10 – 15 ngày là một liệu trình.
2. Canh cải cúc đầu cá mè: đầu cá mè to 1 cái, cải cúc 500g, gừng 3 lát, rượu, gia vị vừa đủ. Rán đầu cá vàng thơm, cho gừng vào đảo đều, rồi rưới rượu lên đầu cá, đổ nước vừa đủ hầm nhừ, cho cải cúc vào đun sôi nhào, nêm gia vị vào là được. Món canh này làm tỉnh táo đầu óc, chống mệt mỏi, kém ăn, chống lạnh giá: nhờ tác dụng ôn trung, tán hàn, chữa ho đờm, nhức đầu, chóng mặt, buồn nôn do tiêu hóa kém, suy nhược, lạnh giá, là món canh của những ngày giá lạnh của người cao tuổi, người làm việc trí óc.